ارتودنسی فانکشنال
استفاده از یک مجموعه دستگاه های ثابت و متحرک که برای درمان و اصطلاح ناهنجاری های کلاس 2 و 3 اسکلتال (اسکلتی) فکی، که در افراد و خصوصا در کودکان استفاده می شود، ارتودنسی فانکشنال می گویند.
به ناهنجاری هایی می گویند که در آن فک پایین عقب تر از فک قسمت بالا می باشد؛ به این معنی که اگر فردی این مشکل را ببیند متوجه می شود که فک پایینی عقب تر از فک قسمت بالا است.
این ناهنجاری برعکس ناهنجاری کلاس دو می باشد، بطوری که فک پایین جلوتر از فک بالا می باشد.
با توجه به دستگاه های فانکشنال که بصورت متحرک می باشند، این مشکلات درمان شده و فک ها باهم تطابق پیدا کرده و هماهنگ می شوند و به همین دلیل مشکلات دیگری مثل اشکال در مشکلات گفتاری، جویدن و ظاهری درمان می شوند.
در اغلب موارد با کمک دستگاه فانکشنال، عملکرد فک بهتر می شود که به این شیوه ارتودنسی فانکشنال یا کاربردی-عملکردی می گویند. عملکرد این دستگاه به نحوی می باشد که عملکرد عضلات فک را تغییر می دهد ولی باعث تغییرات رشدی نمی شود. به عبارتی می توان گفت اگر فک کوچک یا عقب باشد با کمک دستگاه فانکشنال و تحریک کردن فک باعث شده فک کوچک رشد کرده و به حالتی نرمال برسد.
عقب بودن و جلو بودن یک قسمت از فک ها مشکلی می باشد که معمولا در سنین کودکی ایجاد می شود. اما با این حال، می توان این مشکل را به راحتی در سن رشد درمان کرد. برای درمان فانکشنال سن مشخص و معینی وجود ندارد، چون براساس جنسیت کودک، بهترین سن هر فرد برای این درمان متفاوت می باشد، تشخیص سن مناسب جهت درمان به واسطه پزشک متخصص انجام می گیرد.
ارتودنسی فانکشنال در کودکان
مسئله ای که مهم می باشد، وجود این مشکل در کودکان و درمان آن می باشد؛ چنانچه مشکل جلو زدگی فک پایین درمیان باشد برای درمان درسنین 7 تا 8 سال مناسب است. اما اگر مشکل، عقب ماندن فک پایین باشد، جنسیت در تعیین زمان مناسب برای درمان تعیین کننده می باشد؛ از همین رو بهترین سن درمان با دستگاه های فانکشنال برای دختران سنین 9 تا 10 سالگی می باشد و برای پسران که دچار تغییراتی مثل رشد و مسایل مربوط به بلوغ می شوند، متفاوت است که در سنین 12 تا 13 سالگی می باشد.
کاربرد ارتودنسی در دختران و پسران
برای اینکه تشخیص داده بشود چه نوع دستگاهی مناسب استفاده است، بهتر است با توجه به ناهنجاری کلاس 2 تا 3 ارتودنسی برای درمان از دستگاه فانکشنال متحرک استفاده شود؛ ولی درمواردی که سن اشخاص بالاتر رفته است، دستگاه های متحرک دیگر مناسب نمی باشند، چون متحرک ها برای سنین بالاتر کاربردی نمی باشند. در این شرایط دو راه برای بیمار وجود دارد:
طول درمان زمان ارتودنسی فانکشنال به مدت یکسال می باشد، البته به میزان شدت و آسیب این عارضه بستگی دارد ولی درکل ممکن است درمان کمتر یا بیشتر از یک سال زمان ببرد. به عنوان مثال وقتی کودکی در سنین کمتر دچار این عارضه شود ولی برای درمانش درسنین 10 سالگی به متخصص مراجعه کند تا سن 11 سالگی مشکل او به طور کامل برطرف می شود.
در طول این مدت، فک جلو می آید و نیم رخ کودک بهتر می شود و فضای مناسب و کافی برای دندان ها بوجود می آید که اکثرا مشکلات به طور کامل برطرف می شوند. در مواردی که دندان های نامنظمی کودک داشته باشد اکثرا، از ارتودنسی ثابت استفاده می کنند.
با توجه به اینکه از چه نوع دستگاهی استفاده شده است (متحرک یا ثابت) و شدت و میزان ناهنجاری بوجود آمده می توان گفت هزینه درمان ارتودنسی فانکشنال متغیر می باشد.
دستگاه فانکشنال
با توجه به مطالب بالا در مورد پاسخ به این سوال که ارتودنسی فانکشنال چیست؟ می توان گفت وقتی افراد از ناهنجاری های مرتبط با فک رنج می برند که البته عارضه ای مادرزادی می باشد، بهترین روش و شیوه درمان استفاده از ارتودنسی فانکشنال می باشد. در این روش از دو مدل درمان بصورت دستگاه های ثابت یا متحرک استفاده می کنند و با توجه به نوع و شدت عارضه و تشخیص مناسب آن از شیوه ای مناسب بابت درمان آن استفاده می شود.
