عدم هماهنگی دندان ها و تراز نبودن فک ها روی یکدیگر که عموما ریشه ژنتیکی دارد، اختلال دندانی مال اکلوژن می باشد. این ناهنجاری باعث می شود دو فک با یکدیگر جفت نشوند و دندان ها نیز به صورت مرتب در یک ردیف قرار نداشته نگیرند. عموما این مسئله ارثی بوده و از والدین منتقل می شود. اما ممکن است در برخی موارد عدم رعایت اصول مراقبتی از دندان ها پیش از رشد آنها در بروز این ناهنجاری نقش داشته باشد.
تشخیص اختلال مال اکلوژن دندان
همانطور که اشاره کردیم اختلال دندانی مال اکلوژن به دلیل عدم جفت بودن فک ها ایجاد می شود، آنها باید به گونه ای با یکدیگر جفت باشند که دندان های ردیف پایین پشت دندان های فک بالا قرار گیرند. اگر دندان ها در شرایطی غیر از این بودند یعنی مال اکلوژن هستند. برخی از دیگر نشانه های این ناهنجاری نیز به شرح زیر می باشند.
- نوک زبانی حرف زدن
- مشکل در جویدن
- باز ماندن دهان
- جلو یا عقب بودن غیر طبیعی فک بالا و پایین
علت ایجاد بهم ریختگی دندان ها
یکی از دلایل اختلال دندانی مال اکلوژن استفاده از پستانک برای مدت طولانی و خارج از بازه زمانی مورد نیاز می باشد، همچنین مکیدن انگشت شست می تواند تاثیر مشابه را داشته باشد. چرا که فشار بیش از اندازه به لثه ها می تواند مسیر رشد دندان های اصلی را تغییر دهد.
اصلی ترین بروز اختلال دندانی مال اکلوژن وراثت می باشد. این ناهنجاری به صورت ژنتیکی از والدین به فرزند منتقل می شود.
انواع مال اکلوژن دندان
اختلال دندانی مال اکلوژن به شکل های گوناگونی نمایان می شود که انواع آن عبارتند از:
- بهم ریختگی و ردیف نبودن دندان ها
- کراس بایت (تعدادی از دندان های بالا بخصوص دندان های جلو به صورت کامل و صحیح روی دندان های پایین قرار نمی گیرند.)
- اوربایت (فک بالا کاملا دندان های پایین را پوشش می دهد، در گذر زمان دندان های بالا با تماس مکرر با دندان های پایین آسیب می بینند.)
- آندربایت (دندان های جلوی فک پایین جلوتر از ردیف دندان بالایی هستند.)
- اپن بایت (دندان های آسیاب به یکدیگر جفت می شوند اما دندان های جلویی بالا و پایین به یکدیگر نمی رسند.)
درمان مال اکلوژن فک
نامرتبی و بهم ریختگی دندان ها با توجه به شرایط فک و دهان قابل درمان بوده و در دوره ای نسبتا طولانی دندان ها ردیف می شوند.
مال اکلوژن در صورتی که شدید باشد با جراحی درمان می شود، بخصوص اگر مشکل ار فک باشد احتمال جراحی بالا می رود. اما برخی مواقع ارتودنسی روش مناسبی برای درمان این نامرتبی دندان ها می باشد.
- درمان ناهنجاری بهم ریختگی دندان با ارتودنسی ثابت، همانطور که از نام این روش درمانی مشخص است، سیم کشی دندان و براکت ها تا حدود 2 سال از دهان خارج نمی شود. در طول درمان بیمار باید مواردی را در راستای پیشروی صحیح درمان رعایت کند. برای مثال تا حد امکان از جویدن غذاهای سفت و چسبنده خودداری نمایید. رعایت بهداشت در این دوره از اهمیت بالایی برخوردار است. از این جهت که پوسیدگی دندان ها در دوره درمانی، زمان گرفتن نتیجه را به عقب می اندازد.
- درمان مال اکلوژن با ارتودنسی متحرک
- درمان اختلال دندانی مال اکلوژن با براکت اینویزیلاین، اینویزیلاین یا براکت نامرئی در درمان اختلال دندانی مال اکلوژن مورد استفاده قرار می گیرند. بسیاری از افراد این براکت ها را از جنبه زیبایی انتخاب می کنند. چرا که اینویزیلاین ها قالبی به شکل دندان بوده و دیواره ای شفاف دارند.
نتیجه گیری
بیماری و اختلال دندانی مال اکلوژن بسته به موارد ژنتیکی و عادات بهداشتی ایجاد می شود ناهمانگی و نامرتبی دندان ها را با خود به همراه دارد. درمان این اختلال با سه روش ارتودنسی ثابت، متحرک و نامرئی صورت می گیرد.
سوالات متداول اختلال دندانی مال اکلوژن
- تراز نبودن فک ها با ارتودنسی برطرف می شود؟
عموما عدم هماهنگی فک ها با جراحی درمان می شود و فشار براکت ها برای جابه جایی فک ها کافی نمی باشد. با توجه به شدت ناهنجاری از دستگاه های به خصوصی نیز استفاده می شود.
- شکل دندان های شیری می تواند در نحوه رشد دندان های اصلی تاثیر بگذارد؟
نحوه افتادن دندان های شیری تاثیر به سزایی در این مسئله دارد. برای مثال اگر دندان دیرتر بیفتد مسیر رشد دندان اصلی تغییر کرده و موجب بهم ریختگی دندان ها می شود.
- مال اکلوژن در تکلم تاثیر می گذارد؟
با توجه به شدت این اختلال ممکن است به صورت نوک زبانی صحبت کنید.
