مراقبتهای دندانی در بانوان باردار
طوفان هورمونی که در حین بارداری ایجاد می شود باعث تغییرات زیادی در بدن مادر و حفره های دهان وی می شود. افزایش در ترشح هورمون های جنسی زنانه، استروژن (10 برابر) و پروژسترون (30 برابر) برای پیشرفت نرمال بارداری ضروری است. ترشح هورمونی افزایش یافته و رشد جنینی باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیک موضعی و سیستمیک در بدن زن باردار می شود و مراقبتهای دندانی در بانوان باردار تحت نظر متخصص ایمپلنت و دندانپزشک مجرب از مسائل مورد توجه است که از طریق آن می توان تغییرات را کنترل نمود. تغییرات سیستمیک اصلی در سیستم کاردیوواسکولار (قلبی عروقی)، هماتولوژیک (خونی)، تنفسی، کلیوی و سیستم گوارشی و اندوکراین (مجموعه غدد درون ریز) و سیستم تناسلی می شود. تغییرات فیزیکی موضعی در نقاط مختلفی از بدن اتفاق می افتد که حفره دهان شامل این تغییرات می شود.
این تغییرات ممکن است باعث چالش های متعددی در ارائه مراقبتهای دندانی در بانوان باردار شود، بنابراین تغییرات فیزیولوژیک بدن و تاثیر داروهای مورد استفاده دندانپزشکی در زنان باردار و شیرده، بخش مهمی از مدیریت درمان مادران می باشد. اختلالاتی نظیر انسداد عروق در 70-60 درصد خانم های باردار، افزایش میزان تنفس (سندروم هایپرونتیلاسیون) و خروپف از جمله اختلالات سیستمیکی است که زنان حین بارداری تجربه می کنند. بالا رفتن فاکتورهای انعقادی 12 – 10 – 8 – 7 – 5 و افزایش فعالیت ضد انعقادی (برای جریان بالا رفتن فاکتورهای انعقادی) از تغییرات همودینامیک هستند.
سوزش معده 70-30 % بانوان باردار، دو برابر شدن زمان خالی شدن محتویات معده از تغییرات گوارشی معمول است. حالت تهوع و استفراغ در 66% خانم های باردار که حدوداً 5 هفته پس از آخرین عادت ماهانه آنها اتفاق می افتد و 12-8 هفته به حداکثر میزان خود می رسد. بنابراین از گرفتن وقت دندانپزشکی در صبح باید تا حد امکان پرهیز شود. افزایش پرفیوژن کلیوی در نیمه دوم بارداری که باعث بالا رفتن میزان دارو در ادرار می شود که در نتیجه باید میزان داروی تجویز شده متعادل باشد. دیابت بارداری در 45 % زنان باردار اتفاق می افتد.
سندروم کاهش فشارخون یا سندروم vena care که تقریباً در 8 % موارد در مراحل پایانی بارداری دیده می شود که نتیجه سختی در بازگشت خون وریدی به قلب دارد که باعث کاهش ناگهانی فشار خون (همراه با حالت تهوع و غش کردن) در زمانی که بیمار به صورت صاف (طاق باز) بخوابد، می شود. برای جلوگیری از این حالت، زنان باردار باید قسمت راست پایین تنه خودشان را حدوداً 12-10 سانتی متر بالاتر بیاورند و یا به سمت چپ منحرف شوند. از تغییرات موضعی در دهان می توان به ریسک افزایش یافته بیماری های لثه و پوسیدگی اشاره کرد.
سوالات متداول مراقبت های دندانی
مراقبتهای دندانی در بانوان باردار مسئله ای حائز اهمیت است. ژنژیویت (التهاب لثه) بارداری امروزه کاملاً شناخته شده است. سطوح افزایش یافته استروژن که باعث نفوذپذیری مویرگ ها می شود باعث استعداد ابتلا به بیماری تورم لثه در بارداری می شود. برخی تغییرات دهانی در بارداری به شرح زیر هستند:
جریان بزاق، ترکیب بزاق، PH بزاق و سطوح هورمونی از تغییرات بزاقی این دوران هستند. تغییرات در بزاق شامل کاهش در غلظت سدیم و PH و افزایش در پتاسیم، پروتئین و سطوح استروژن می شود.
برخی از سوال های پر تکرار در زمینه مراقبتهای دندانی در بانوان باردار که توسط بهترین متخصص ایمپلنت دندان پاسخ داده شده اند، در ادامه آمده اند.
لق شدن دندان در بارداری
از طریق مراقبتهای دندانی در بانوان باردار می توان به سلامت دندان ها رسیدگی کرد. آیا این جمله که مادر به ازا هر فرزند یک دندان از دست می دهد صحیح است؟ خیر، از دست دادن دندان یک زن در دوران بارداری ربطی به وضعیت او ندارد و مربوط به وضعیت خود دندان وی است. ممکن است ژنژویت بارداری باعث شود بهداشت مادر با مشکل روبرو شود و این موضوع باعث بدتر شدن وضعیت دندان های پوسیده می شود. البته پوسیدگی دندانی الزاماً در تمام مادران رخ نمی دهد.
افزایش در پیگمانتاسیون صورت (لکه) که ملاسما یا ماسک حاملگی نامیده می شود به صورت لکه های قهوه ای در اطراف و در میانه صورت ایجاد می شود. این تغییرات در سه ماهه اول ایجاد می شود و در 73 % زنان باردار دیده می شود و علت این تغییرات ناشناخته است اما این باور وجود دارد که می تواند مرتبط با افزایش سطوح سرمی استروژن و پروژسترون باشد که معمولا پس از زایمان برطرف می گردد. با مراقبتهای دندانی در بانوان باردار می توان در دوران بارداری نیز دندان هایی سالم داشت. یک تحقیق اخیرا ارتباط بین بیماری لثه و تولد زود هنگام جنین را مشخص کرده است.
